آداب خواندن نماز جعفر طیّار

نماز جعفر طیار را می توان به نیابت برای مردگان و شهدا خواند و هم چنین می تواند بدون نیابت ثوابش را هدیه کرد. هدیه کردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آنها را زیادتر می کند و هم اجر خود انسان را بیشتر می گرداند و هر چه هدیه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هدیه کننده بیشتر می شود.

این نماز را به حساب نوافل شبانه روزی می توان گذارد، یعنی نافله را به این طریق می توان به جا آورد.

بهترین وقت خواندن نماز جعفر، ظهر روز جمعه است، ولی در هر روز و هر ساعتی از شبانه روز می شود آن را خواند.

نماز جعفر طیّار در روایات

 این نماز در واقع هدیه‌ای از سوی پیامبر اسلام(ص) به جعفر بن ابی‌طالب است و در روایات آمده زمانی‌که جعفر در روز فتح خیبر، از «حبشه» به «مدینه» آمد، رسول خدا(ص) به استقبال او رفت و پیشانى او را بوسید آن‌گاه رو به مردم کرد و فرمود: «نمی‌دانم به کدام یک از این‌دو خوشحالی کنم، به فتح خیبر یا به برگشتن پسر عمویم جعفر؟» سپس این نماز را به او آموختند و فرمودند: «اگر توانستى این نماز را هر روز، و اگر نتوانستى هر هفته، و اگر نتوانستى هر ماه، و اگر نتوانستى هر سال، و اگر نتوانستى در عمر خود یک بار این نماز را بخوان. اگر این نماز را خواندى، خداوند گناهان بزرگ و کوچک، قدیم و جدید و گناه عمدى و اشتباهى تو را مى‌‏بخشد».

علت معروفیت نماز جعفر طیّار گفته شده از آن لحاظ است که وی بیشتر اوقات شبانه روز خود را به نماز و دعا در پیشگاه پرودگار می گذرانید و نمازهای طولانی می خواند به طوری که کمتر کسی از این بابت به پای او می رسیده است.
پیامبر برای دادن خبر شهادت جعفر و دلداری از خانواده وی، نزد همسر او اسماء بنت عمیس آمد، فرزندان جعفر را خواند و با آنان مهربانی کرد و به اسماء تعزیت گفت و از خداوند خواست که در میان فرزندان و ذریه جعفر، جانشین صالح و نیکی برای وی قرار دهد فاطمه زهرا (س) نیز که جعفر پسرعموی وی بود بر او گریست.

رسول خدا(ص) فرمود که بر مثل جعفر باید که گریه کنندگان بگریند، همچنین سفارش کرد که به آل جعفر رسیدگی شود؛ زیرا که آنان سرگرم عزا هستند و به فاطمه فرمود که برای خانواده جعفر به مدت سه روز غذا تدارک بیند، بعدها رسول خدا(ص)، خود به امور فرزندان جعفر رسیدگی می کرد.

امام باقر(ع) فرمود:«در هر رکعت از نماز جعفر، هفتاد و پنج بار تسبیحات گفته می ‏شود که هر کدام چهار تسبیح است و جمعاً در هر رکعت، سی صد تسبیح می ‏شود، و روی هم هزار و دویست تسبیح در چهار رکعت گفته می ‏شود، و خداوند عزّ و جلّ آنها را مضاعف می ‏سازد (و چنان که وعده فرموده در برابر هر حسنه ده حسنه پاداش عطا می فرماید) به پاداش آنها برای آن شخص، دوازده هزار حسنه منظور می‏ کنند که هر حسنه از آن در ارزش و گرانی قدر، مانند کوه احد و بزرگ تر از آن است».

امام کاظم(ع) فرمود: «کسی که نماز جعفر را بخواند اگر گناه او به عدد ریگ های درهم فشرده بیابان و به اندازه کف های دریا باشد، خداوند همه آنها را می ‏بخشد».

جعفر طیّار که بود؟ 

شاید یکی از سوالاتی که در ذهن ما وجود داشته باشد وجه تسمیه لقب “طیار” یا ” ذوالجناحین” برای آن حضرت است.

جعفر ابن ابی‌طالب (۳۴ قبل از هجرت – ۸ قمری) ملقب به ذوالجناحین و مشهور به جعفر طیار یکی ازصحابه و پسر عموی پیامبر اسلام  حضرت محمد(ص) و همچنین برادر بزرگتر امیرمؤمنان امام علی(ع) بود.

وی در سال پنجم بعثتکه آزار و شکنجه‌هایی که بت پرستان نسبت به مسلمانان روا می‌داشتند، به اوج خود رسیده و آنان را به ستوه آورده بود، سرکرده گروهی از مسلمانان بود که با اجازه پیامبر(ص)به سرزمین حبشه هجرت کردند. چون مردم حبشه از اهل کتاب و به دین عیسی بودند و می‌شد حدس زد که نسبت به یکتاپرستان مهربان خواهند بود. داستان دفاع جعفر ابن ابی طالب از اسلام و مسلمین در برابر نجاشی پادشاه حبشه (هنگامی که عمروعاص برای برگرداندن آن‌ها با هدایای بسیار به نزد پادشاه رفته و او را تحریک کرده بود) در تاریخ آمده‌است. جعفر بن ابی طالب پسری به نام عبدالله داشت که شوهر حضرت زینب کبری(س)بود.

وی درغزوه موته (سال هفت بعد از هجرت) پرچم سپاه اسلام را داشت، تا آنکه دو دستش را بیفکندند و او با دو دست بریده سعی در برپا نگاه داشتن رایت اسلام داشت. رسول گرامی اسلام ( ص)در مورد او فرمود: «خداوند به جای آن دو دست دو بال عطا فرمود که بدانها در بهشت پرواز کند بهر جای که خواهد».

بنا بر قول مشهور، او در هنگام شهادت ۴۱ سال داشت و در همان منطقه (موته) شهید شد و مزار او و سایر شهدای موته، در منطقه‌ای معروف به شهر مزار در اطراف موته (شهری در استان کرک اردن) قرار دارد. همانطور که گفته شد دو دست جعفر در رکاب رسول خدا از تن بریده شد اما پرچم اسلام را در دهان خود و بر روی سینه‌اش برافراشته نگاه داشت، همان رشادت و ایثاری که ابالفضل العباس(ع) در جوار امام حسین(ع) در صحرای کربلا داشتند و این درس را از عموی رشید خود یعنی حضرت جعفربن ابی طالب(ع) آموخته بودند.

رسول خدا (ص) با آگاه شدن از خبر شهادت جعفر بسیار اندوهگین شد و گریست و فرمود که خداوند به جای دو دست، به وی دو بال داد که با آنها در بهشت، پرواز می کند از همین رو جعفر به ذوالجناحین (دارای دو بال) و طیار مشهور شد.

قبر و ضریح جعفربن ابیطالب ع